تأثیر غذای حرام بر سطح هوش عاطفی و معنوی انسان

The Effects of Haram Food on Human Emotional and Spiritual Intelligence Levels

Indonesian Journal of Halal Research 2(1): 21-26, February 2020

 

تأثیر غذای حرام بر سطح هوش عاطفی و معنوی انسان

 

چکیده

به مسلمانان آموزش داده می شود که غذای تمیز و سالم بخورند. اسلام به منبع و نظافت غذا، طرز طبخ، سرو کردن، نحوه غذا خوردن و دفع پسماندها اهمیت زیادی دارد. مفهوم اسلام در غذا در واقع با مفهوم اسلام از جهات دیگر یکی است، یعنی مفهومی که امنیت روح، جسم و روان را حفظ می کند. غذای حلال به دلیل اینکه برای روح و جسم مفید است جایز است. برعکس، غذای بد مجاز نیست زیرا به ذهن و بدن آسیب می رساند. روش تحقیق مورد استفاده روش تحقیق توصیفی کیفی بود. داده‌های به‌دست‌آمده از انواع ادبیات که در مورد تأثیرات غذای حرام بر سطوح هوش عاطفی و معنوی انسان، چه در قالب کتاب و چه در مجلات بحث می‌کند. لقمه حلال و حرام هر دو در زندگی انسان تأثیر زیادی دارد و در اخلاق و آرامش و اقامه نماز تأثیر دارد. افرادی که همیشه خود را از لقمه حلال سیر می کنند، اخلاقش خوب می شود، دلش آرام می گیرد و دعایش مستجاب می شود. برعکس، افرادی که خود را از غذای حرام سیر می کنند، بد خلق می شوند، دلشان بیمار می شود و دعایشان مستجاب نمی شود.

لغات کلیدی: غذای حلال، غذای حرام، عاطفه انسان، هوش معنوی

 

معرفی

اسلام به عنوان یک دین و همچنین یک سبک زندگی، نه تنها جنبه های عبادی و مناسک را تنظیم می کند، بلکه به طرز فکری، اعمال حتی به رژیم غذایی هر آنچه که توسط انسان استفاده می شود و مصرف می شود، تنظیم می کند. در اموری که خداوند معین کرده است، از جمله در نهی از خوردن غذای غیر حلال، هیچ چیز بیهوده نیست. البته این نه برای محدودیت ها یا بارهای بی معنی، بلکه برای صلاح و سلامت انسان و حتی انسان است که می تواند به شکل گیری شخصیت و اجابت دعا نیز منجر شود.

انواع مختلفی از غذاها در بازار یافت می شود، از غذاهای شیرین گرفته تا ترش که همگی بسته بندی شده و به شکل های جذاب سرو می شوند. شکی نیست که ارائه و ظاهر غذا نقش مهمی در بازاریابی محصولات غذایی اعم از غذاهای آماده و بسته بندی دارد. برای مسلمانان یک عامل بسیار مهمتر از طعم و ظاهر وجود دارد، یعنی جایگاه حلال یا حرام. به مسلمانان آموزش داده می شود که غذای تمیز و سالم بخورند. اسلام به منبع و پاکیزگی غذا، نحوه طبخ، نحوه سرو کردن، نحوه غذا خوردن، و نحوه دفع باقی مانده غذا اهمیت زیادی می دهد (Zulaekah & Kusumawati, 2005). مفهوم اسلام در غذا در واقع همان مفهوم اسلام از جهات دیگر است، یعنی مفهومی که امنیت روح، جسم و روان را حفظ می کند. غذای حلال جایز است زیرا برای روح و جسم مفید است. برعکس، غذای بد مجاز نیست زیرا به ذهن و بدن آسیب می رساند.

دستور خوردن حلال به وضوح در دو منبع مرجع مسلمانان یعنی قرآن و حدیث آمده است. با این حال، در حقیقت، به ویژه مسلمانان اندونزی، هنوز آگاهی بالایی در مورد اهمیت غذای حلال ندارند. اما آنچه توسط مسلمان خورده می شود و تبدیل به خون و گوشتی می شود که با آن رشد و نمو می کند، تأثیر زیادی در رفتار آنها در زندگی روزمره خواهد داشت. رسول الله صلی الله علیه وسلم مضرات غذای حرامی را که وارد بدن ما می شود یادآوری کرده است که تأثیر عمیقی بر هسته بدن ما می گذارد، او توضیح می دهد: «در حقیقت در بدن انسان یک تکه گوشت است، اگر خوب باشد، همه چیز خوب است. بدن خوب است و اگر صدمه ببیند تمام بدن شکسته می شود و جز یک کله گوشت دل نیست».

 

مواد و روش ها

روش تحقیق مورد استفاده در این مجله روش تحقیق توصیفی کیفی بوده است. داده‌های به‌دست‌آمده از انواع ادبیات که در مورد تأثیرات غذای حرام بر سطوح هوش عاطفی و معنوی انسان، چه در قالب کتاب و چه در مجلات بحث می‌کند. فنون گردآوری داده ها با استفاده از مطالعه ادبیات، تجزیه و تحلیل داده های مورد نیاز در مطالعات کتابخانه ای به دست آمده از منابع متعددی در قالب کتاب، مجله، دایره المعارف، اسناد و سایر مواردی که با هم ارتباط دارند و می توانند به حل مشکلات موجود کمک کنند. سپس داده ها با استفاده از تکنیک های تحلیل داده های کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

 

نتایج و بحث

غذاهایی که در اسلام حرام شده است

اسلام دینی است که همه ابعاد زندگی انسان را تنظیم می کند. یکی از آنها در مورد رفع نیاز به غذا است. به غیر از طعم، تغذیه، بهداشت و ایمنی غذا، جنبه های دیگری نیز وجود دارد که از اهمیت کمتری برخوردار نیست، یعنی جایگاه حلال و حرام. اسلام به غذای حلال، حرام یا سیبحات (شبهات) بسیار توجه دارد. توجه به منابع غذایی، نظافت، فرآوری، سرو کردن و نحوه دفع پسماندها. به ویژه در یکی از آیات قرآن، خداوند انسان ها را به توجه به غذای خود برحذر می دارد، در آیه 24 سوره عبس آمده است:

فَلْیَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلى‌ طَعامِهِ

پس باید انسان به غذاى خود بنگرد

و در ادامه میفرماید ( توسط مترجم اضافه شده) :

أَنَّا صَبَبْنَا الْماءَ صَبًّا «25» ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا «26» فَأَنْبَتْنا فِیها حَبًّا «27» وَ عِنَباً وَ قَضْباً «28» وَ زَیْتُوناً وَ نَخْلًا «29» وَ حَدائِقَ غُلْباً «30» وَ فاکِهَةً وَ أَبًّا «31» مَتاعاً لَکُمْ وَ لِأَنْعامِکُمْ «32»

ما آب را آن گونه که باید، (از آسمان) فرو ریختیم. سپس زمین را به خوبى شکافتیم. و در آن، دانه رویاندیم. و نیز انگور و سبزیجات، و زیتون و نخل خرما، و باغهاى پر درخت، و میوه و چراگاه، براى برخوردارى شما و چهارپایانتان.

پیام در این آیه ( توسط مترجم اضافه شده) : انسان، مأمور به تفکر در غذا، به عنوان یکى از نعمت‌هاى خداست، خوردن‌ - کافى، ج 1، ص 50. جلد 10 - صفحه 389

اگرچه این آیه عمومیت دارد، اما قابل درک است که خداوند مردم را به توجه و دقت در انتخاب نوع غذایی سفارش می کند. حرام از نظر زبان حرام است یا حرام الممنوع. از نظر اصطلاح، از نظر یوسف القرضاوی حرام چیزی است که خداوند از انجام آن نهی کرده است، هر کس منکر شود در امتحان خداوند قرار می گیرد. آخرت در واقع گاهی با شرعیات در دنیا تهدید می کرد.

السعدی افزود: نهی بر دو قسم است، اولی ناشی از ماده است که بد و فجیع است، مقابل کلمه ثیب، دومی حرام است چون نازل می شود. به عبارت دیگر، نهی مرتبط با حقوق الله یا حقوق بندگان است و این در مقابل کلمه حلال است. در اینجا به آیاتی از قرآن اشاره می شود که حرمت چند نوع غذا و نوشیدنی را بیان می کند.

 

إِنَّما حَرَّمَ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَةَ وَ الدَّمَ وَ لَحْمَ الْخِنْزِیرِ وَ ما أُهِلَّ لِغَیْرِ اللَّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَیْرَ باغٍ وَ لا عادٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ – آیه 115 سوره نحل

 

جز این نیست که (خداوند) مردار و خون و گوشت خوک و آنچه نام غیر خدا (به هنگام ذبح) بر آن برده شده، بر شما حرام کرده است، پس هر کس (به خوردن اینها) ناچار شود، بدون آنکه (قصد) تجاوز و تعدى (به حکم خداوند) داشته باشد و یا (از نیاز ضرورى) تجاوز کند، (مانعى براى خوردنش نیست) زیرا که خداوند بخشنده مهربان است.

 

إِنَّما حَرَّمَ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَةَ وَ الدَّمَ وَ لَحْمَ الْخِنْزِیرِ وَ ما أُهِلَّ بِهِ لِغَیْرِ اللَّهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَیْرَ باغٍ وَ لا عادٍ فَلا إِثْمَ عَلَیْهِ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ‌ - آیه 173 سوره بقره

همانا خداوند مردار و خون و گوشت خوک و آنچه را که (هنگام ذبح) نام غیر خدا بر آن برده شده، حرام کرده است، (ولى) آن کس که ناچار شد (به خوردن اینها) در صورتى که زیاده طلبى نکند و از حدّ احتیاج نگذراند، گناهى بر او نیست، همانا خداوند بخشنده و مهربان است.

 

حُرِّمَتْ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَةُ وَ الدَّمُ وَ لَحْمُ الْخِنْزِیرِ وَ ما أُهِلَّ لِغَیْرِ اللَّهِ بِهِ وَ الْمُنْخَنِقَةُ وَ الْمَوْقُوذَةُ وَ الْمُتَرَدِّیَةُ وَ النَّطِیحَةُ وَ ما أَکَلَ السَّبُعُ إِلَّا ما ذَکَّیْتُمْ وَ ما ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَ أَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلامِ ذلِکُمْ فِسْقٌ الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ دِینِکُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَ رَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلامَ دِیناً فَمَنِ اضْطُرَّ فِی مَخْمَصَةٍ غَیْرَ مُتَجانِفٍ لِإِثْمٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ – آیه 3 سوره مائده

بر شما، (خوردن گوشت) مردار، خون، گوشت خوک و حیوانى که به نام غیر خدا ذبح شود و حیوانى (حلال گوشت) که بر اثر خفه شدن یا کتک خوردن، یا پرت شدن یا شاخ خوردن بمیرد و نیم خورده درندگان حرام شده است مگر آنکه (قبل از کشته شدن به دست درّنده،) به طور شرعى ذبح کرده باشید. همچنین حرام است حیوانى که براى بت‌ها ذبح شده یا به وسیله‌ى چوبه‌هاى قمار تقسیم مى‌کنید. همه‌ى اینها نافرمانى خداست.

 

قُلْ لا أَجِدُ فِی ما أُوحِیَ إِلَیَّ مُحَرَّماً عَلى‌ طاعِمٍ یَطْعَمُهُ إِلَّا أَنْ یَکُونَ مَیْتَةً أَوْ دَماً مَسْفُوحاً أَوْ لَحْمَ خِنزِیرٍ فَإِنَّهُ رِجْسٌ أَوْ فِسْقاً أُهِلَّ لِغَیْرِ اللَّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَیْرَ باغٍ وَ لا عادٍ فَإِنَّ رَبَّکَ غَفُورٌ رَحِیمٌ – آیه 145 سوره انعام

 

بگو: در آنچه به من وحى شده، بر کسى که چیزى مى‌خورد هیچ حرامى نمى‌یابم مگر آن که مردار یا خون ریخته شده یا گوشت خوک باشد که قطعاً پلید است، یا حیوانى که از روى فسق و نافرمانى به نام غیر خدا ذبح شده باشد. پس هر کس که (به خوردن آنها) ناچار و مضطرّ شد، به شرط آنکه از روى سرکشى و بیش از حدّ ضرورت نباشد، (مانعى ندارد). همانا خداوند تو آمرزنده و مهربان است.

بر اساس آیات چهارگانه فوق، چند نوع غذا حرام است: لاشه، خون، گوشت خوک و حیواناتی که به نام خدا ذبح نشده اند. در پس این نهی، حکمتی نهفته است که می توان گرفت. هر حرامی باید دارای بدی (مضارات) باشد که به ترتیبی ممکن است فوایدی در بر داشته باشد. اگرچه ممکن است چیزی باشد که مورد نفرت انسان قرار گیرد، لزوماً برای انسان بد نیست، و چیزی که دوست داشته شود لزوماً خوب نیست.

طبقه بندی غذای حلال و حرام، وجوب خوردن غذای حلال و منع از خوردن غذای نامشروع به غیر از محک زدن ایمان برای مسلمانان نیز حکمی به نفع زندگی انسان است. در اینجا برخی از غذاهای ممنوعه در اسلام که از نظر علمی حاوی مقداری مضرات (خطر) در هنگام مصرف انسان هستند، به شرح زیر است:

 

1) لاشه

لاشه ها تأثیر منفی بر سلامتی دارند. لاشه حیوانی است که مراحل ذبح را طی نمی کند، بنابراین خون در بدن حیوان عمدتاً خارج نمی شود، بلکه در رگ ها، طحال و کبد به هم می پیوندد. این خون گوشت را آلوده می کند به طوری که گوشت با خون مخلوط می شود. برخلاف حیوانات حلال که با بریدن رگهای گردنی ذبح می شوند تا خون تمام شود. به این ترتیب، مرگ حیوان به دلیل از دست دادن خون بود، نه به دلیل آسیب دیدن اعضای حیاتی آن. زیرا اگر اندام ها مثلاً قلب، کبد یا مغز آسیب ببینند، حیوان می میرد اما خون در رگ هایش لخته می شود، به طوری که گوشت به اسید اوریک آلوده می شود. محمد بن علی بن محمد شوکانی لاشه را حیواناتی تعریف می کند که خود به خود می میرند، یا به عبارت دیگر، مرگ آنها ناشی از اعمال انسان، ذبح عمدی یا شکار آنها نیست. بنابراین لاشه حیواناتی هستند که خود به خود می میرند یا حیواناتی که بدون ذبح به روش سیری می میرند (علی، 1395).

لاشه دو نوع است که از خوردن آن معاف است:

لاشه ملخ و لاشه ماهی در حدیث:

أحلت لنا میتتان الحوت والجراد ودمان الکبد والطحال اخرجه الدار قطن

سخن مترجم: نکته قابل توجه این است که محمد بن علی بن محمد شوکانی از علما اهل سنت می باشد. و نظر مراجع شیعه در این باب امری متفاوت است. دلیل ضعف این حدیث این است که از روایت عبدالرحمن بن زید بن اسلم از پدرش از ابن عمر نقل شده است. که ماهی مرده حلال است.

حکم شرعی این امر در رساله آیت الله خمینی :

٢٦١٥ - اگر ماهى فلس‏دار را زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، پاک و خوردن آن حلال است. و چنانچه در آب بمیرد، پاک است ولى خوردن آن حرام مى‏باشد و ماهى بى فلس را، اگر چه زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، حرام است.

 

2) خون

الثباری گفته است که منظور از خون حرام، مربوط به جریان خون «الدم المسفوح» است، در حالی که خونی که در رگها و بدن باقی می ماند یا پس از ذبح حیوان در کبد یا طحال باقی می ماند. ، پس قانون خون خوردن آن با گوشتی که به آن می چسبد جایز می شود. با عقل، خونی که به گوشت چسبیده است به سختی جدا می شود. خون یک مایع بدن است که اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز سلول‌های بدن را حمل می‌کند و همچنین دی‌اکسید کربن، مواد زائد متابولیک، داروها و سایر مواد شیمیایی را حمل می‌کند تا در کبد تجزیه شود و در کلیه‌ها فیلتر شود تا به‌عنوان ادرار خارج شود. خونی که جاری نمی شود، بنا بر توافق علما با استناد به کلام خداوند در سوره انعام، حرام نیست.

 

3) خوک

خوک ها جزو حیواناتی هستند که در صورت مصرف حرام هستند. غیر از نحوه ذبح خوک هایی که به دلیل نداشتن گردن مطابق با احکام دین مبین اسلام نیست، خوک ها دارای موادی هستند که سلامتی را به خطر می اندازند. خوک ها به دلیل کثیفی خود میزبان واسطه ای برای چندین بیماری انگلی هستند که می توانند به انسان منتقل شوند. در گوشت خوک گاهی اوقات کیست های کرم Taenia solium و Trichinella spiralis یافت می شود. هر دو می توانند باعث بیماری های انگلی در بدن انسان شوند (Yuningsih ، 2010).

علما موافقند که خوکها به طور کلی نجس هستند. ابن حزم در کتاب مراتب الجمع ذکر می کند که علما اتفاق نظر دارند که اعم از مرد یا زن و کوچک یا بزرگ، قانون خوردن گوشت خوک حرام است، اعم از گوشت، اعصاب، مغز، غضروف، محتویات معده (روده)، پوست، و سایر اعضای بدن بنابراین هیچ بخشی از بدن خوک مجاز به خوردن نیست، چه گوشت، پوست، چربی و سایر اعضای بدن. این مورد مورد توافق همه مسلمانان است.

 

4) ذبح برای غیر خدا

به طور کلی قانون خوردن حیوانات به دو نوع قابل مصرف و غیر قابل مصرف تقسیم می شود. حیوانات قابل مصرف در صورت ذبح شرعا حلال است. اما اگر طبق شریعت ذبح نشود در زمره لاشه های حرام است. هدف از بیانیه این است که کلیه مراحل ذبح مطابق با اسلام شرعی با اجازه و انتظار رضای خداوند متعال انجام می شود. به طوری که ذهن مسلمانانی که آنها را مصرف می کنند آرام می کند.

خداوند انسان را آفرید و سپس همه چیز روی زمین را تحت فرمان او قرار داد. هنگام ذبح حیوان در حالی که نام خدا را می خواند، حیوان را به سجده می کشید و به ریختن خون و آزادی جانش دعوت می کرد تا به نفع بشر باشد. حیوانات به روش صحیح می میرند، یعنی مقداری از خون از طریق رگ های گردن خارج می شود. گوشت و سایر اندام ها از آلودگی خون محافظت می شوند. قسمتی از بدن که در آن ذبح می شود گردن است. در گردن رگ های خونی اصلی، اعصابی که سر را با بدن، دستگاه تنفسی و دستگاه گوارش متصل می کنند وجود دارد. اگر کانال قطع شود، حیوان بلافاصله بدون تجربه شکنجه طولانی خواهد مرد (Yuningsih ، 2010).

شرایط ذبح که باید رعایت شود، به طوری که گوشت حیوان ذبح شده حلال از جمله ذبح کننده (ذبح کننده)، ابزار ذبح، اندام هایی که باید ذبح شوند و مراحل ذبح مصرف شود (Syukriya & Faridah, 2019).

 

هوش عاطفی و معنوی

هوش عاطفی و معنوی را اساساً می توان رفتار شریف نامید. زیرا هوش هیجانی یک مهارت/توانایی برای ایجاد روابط اجتماعی است که بیشتر احتمال دارد مادی گرایانه باشد. در حالی که هوش معنوی توانایی معنا بخشیدن به زندگی است که معنوی است و اخروی را هدف قرار می دهد. بنابراین، وقتی فردی دارای هوش معنوی باشد، رفتاری نجیب خواهد داشت (Purwoko ، 2011).

به گفته دنیل گولمن، هوش هیجانی شامل توانایی کنترل اشتیاق و پشتکار، کنترل خود، توانایی ایجاد انگیزه در خود، استقامت برای مقابله با افسردگی، خوش بینی، توانایی ایجاد روابط خوب با دیگران، درک آسان احساسات دیگران و... مراقب باشید (Hermaya ، 1999). پاتون توضیح ساده ای از هوش هیجانی ارائه می دهد که توانایی استفاده مؤثر از احساسات برای دستیابی به اهداف، ایجاد روابط سازنده و موفقیت در محل کار است (Lembaga Penterjemah Hermes Malang، 1998). از توضیحات بالا می توان فهمید که منظور از هوش هیجانی، توانایی تنظیم خود هیجانی است به طوری که به نیروی مثبتی در ایجاد روابط اجتماعی تبدیل شود.

در حالی که هوش معنوی، به گفته احمد محیمین عزت، هوشی است که عملکرد روح را به عنوان یک دستگاه خود درونی که توانایی دیدن معنای پشت یک واقعیت یا رویداد خاص را دارد، ارتقا می دهد (Azzet, 2010). سپس آری گینانجار (Ary Ginanjar) هم افزایی بین IQ، EQ و SQ را فرموله می کند تا به ESQ تبدیل شود، که توانایی معنا بخشی معنوی به افکار، رفتارها و فعالیت ها به طور جامع است. زیرا اگر هوش هیجانی بر زندگی فردی مسلط باشد، زندگی آن فرد به سمت مادی گرایانه گرایش پیدا می کند و در نتیجه دچار خشکی معنوی می شود. بالعکس، اگر هوش معنوی غلبه کند، منجر به شکست در دستیابی به شکوه زندگی در جهان می شود. بنابراین به هم افزایی IQ، EQ و SQ نیاز است تا بتوان رفتار و زندگی را در چارچوب عبادت به خداوند متعال قرار داد.

 

تأثیر غذاهای حرام بر هوش عاطفی و معنوی مصرف کنندگان

طبقه بندی غذای حلال و حرام، وجوب خوردن غذای حلال و منع از خوردن غذای حرام غیر از امتحان ایمان برای مسلمانان نیز حکمی به نفع زندگی انسان است. غذا در زندگی انسان چه حلال و چه حرام تاثیر زیادی دارد. کسی که همیشه هر روز لقمه حلال بخورد، شخصیتش خوب می شود، دلش زنده می شود، می تواند موجب اجابت دعا و برای روح و جسم مفید باشد. برعکس، وقتی به حرام عادت کند، رفتار انسان بد می شود، احساساتش می میرد، دعایش سخت می شود و به جسم و روان آسیب می رساند. این غیر قابل انکار است که غذا تأثیر زیادی بر رشد و سلامت جسمانی انسان دارد. موضوعی که در اینجا باید به آن پرداخته شود، تأثیر این غذاها بر روح انسان است.

الحرالی از علمای بزرگ، نوع غذا و نوشیدنی را تعیین کرد که می تواند بر روح و خصوصیات روحی خورندگان آن تاثیر بگذارد. این محقق نظر خود را با تجزیه و تحلیل کلمه رجس (در قرآن کریم نیز «رجس» به معانی متعددی از جمله: پلیدی، نجاست، عذاب و... به کار رفته است.) که قرآن را دلیلی بر حرام بودن برخی غذاها از جمله حرام بودن مشروبات الکلی می داند، تکمیل کرد (قس، 6، انعام: 145). کلمه «رجس» به گفته وی به معنای «بد خلقی و فسق اخلاقی» است، به این معنا که خداوند برخی از غذاها را «رجس» نامیده است، بنابراین این به معنای آن چیزی است که می تواند باعث ایجاد شخصیت بد شود (Mulizar ، 1395). . برخی تحقیقات نشان داد که مشروبات الکلی اولین گامی است که مجرمان قبل از انجام جرم برمی دارند. این امر تا حدی ناشی از تأثیر نوشیدنی در روح و روان او است (شهاب، 2007).

غزالی در کتاب بیدایة الحداه به مسلمانان هشدار می دهد که پر شدن شکم از غذای حرام چقدر خطرناک است. وی خاطرنشان کرد:

اگر سیری از غذای حلال سرآغاز همه بدی هاست، اگر از حرام باشد؟ طلب حلال بر هر مسلمانی واجب است. نماز و مطالعه همراه با خوردن غذای حرام مانند ساختن بر فضولات حیوانی.

نقل فوق حاکی از آن است که افرادی که غذای حرام می خورند هر چند او در عبادت کوشا باشد، عبادت او در پیشگاه خداوند متعال پذیرفته نمی شود، غزالی آن را مانند بنای بر باطله می نامد. دانشی که او به دست آورد ممکن است برای او سودی نداشته باشد. زیرا غذاهای حرامی که وارد بدن انسان می شود، ذهن و قلب را برای دریافت علم یا حکمت سخت می کند. به طوری که به جای نزدیک شدن به رب خود، حتی از او دورتر می شود. این مطابق با حدیث پیامبر اسلام(ص) است:

رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید: «بدانید که اگر رشوه در شکم یکی از شما حرام شد، تا چهل روز اعمالش پذیرفته نمی شود» (Thabrani) در حدیث دیگری نیز چنین توضیحی آمده است:

«کسی که بین حرام، لباسی به قیمت ده درهم بخرد، تا زمانی که لباس پوشیده است، خداوند نمازش را قبول نمی کند» (احمد).

«اگر کسى با زندگانى ناپاک براى زیارت بیرون رود، سوار بر کوه مى‏شود و لبیک الو همّا لبیک مى‏گوید، آنگاه اهل آسمان صدا مى‏زنند: «نه لبیک و شادى نمى‏شوى». روزی شما نجس و وسیله نقلیه شما نجس و زیارت شما گناه و پذیرفته نیست.» (Thabrani).

همچنین رسول خدا صلی الله علیه و آله کسانی را که از روی عمد غذای حرام می خورند شدیداً تهدید کرد، رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود:

«لَیْسَنُ الْغَوْبَ مِنْ طَعَامَ الْحَرَامَ الْغَیْرِ مِنْ هُمْ أَمْرَهُ» (Tirmidzi).

خریث الدین عقیب (Kharisudin Aqib) نوشته است که در علم تصوف، تطهیر نفس جنبه ای از محبت است که تعیین کننده موفقیت اهداف تربیت اسلامی است، که بیشتر اولویت دادن به اهداف اخروی است تا اهداف دنیوی. در حالى که روش تطهیر نفس که اسلام تعلیم مى دهد از طریق اعمال تقوایى است که سفارش یا ثواب دارد، مانند: تکثیر ذکر، خواندن نماز تهجد، تطهیر از حداس و ناپاکی، خواندن قرآن، نماز مستمر. و غذا خوردن، آشامیدن، خوابیدن، رابطه جنسی و صحبت کردن را ترک کنید یا خودداری کنید. اسبهانی که قبلاً نقل شد توضیح داد که خوردن غذای حلال کلید هدایت خداوند است. کسى که غذاى حلال مى خورد، قلبش روشن است تا تمام امور دنیا و دین و آخرت را به درستى ببیند. بالعکس، اگر کسی غذای حرام بخورد، قلبش تیره می‌شود، به طوری که نمی‌تواند دنیا و دین و آخرت را ببیند. در حالی که غذای شبهه ها باعث می شود همه چیز مبهم باشد.

سپس حداقل چهار خطر از غذای غیر حلال ناشی می شود.

 اول اینکه انرژی بدن که از غذاهای حرام زاییده می شود و به سمت غیراخلاقی می رود. دوست سهل رضی الله عنه گفت: من أکل الحرام عصت جوارحه شاء أم أبی.

«هر کس غذای حرام بخورد و به اعضای خود عمل کند، ناگزیر است».

دوم، ممانعت از نماز از حرام خوار. این بر اساس پیام پیامبر به سعد است که می فرماید: «ای سعد، غذای خود را اصلاح کن، حتماً دعای تو مستجاب است. به خاطر قبض روح محمد، در واقع بنده ای که رشوه ای از طعام حرام در شکمش می اندازد، چهل روز به اعمالش نمی رسد.

سوم، دشواری پذیرش علم خدا. به راستی که علم نور است، در حالی که به فاسقان نور داده نمی شود. این همان چیزی بود که شافعی به استادش امام وکی شکایت کرده بود، چنانکه در شعرش رایج بود:

شکوت إلى وکیع سوء حفظی * فأرشدنی إلى ترک المعاصی وقال اعلم بأن العلم نور * ونور الله لاَ یؤتاه عاصی

«از خاطره بد امام وکی (ع) ( Imam Waki‘ ) شکایت کردم، او به من پیشنهاد کرد که فحشا را ترک کنم و فرمود: همانا علم سبک است در حالی که نور خدا به فاسقان داده نمی شود.

اگرچه شافعی به دشواری علم به دلیل خوردن غذای حرام اشاره ای نمی کند، اما می توان دریافت که خوردن غذای حرام، منافی اخلاقی است. غذای حرام، معصیت و به طور کلی اعمال گناه نیز در کاهلی عبادت تأثیر دارد، چنان که امام سفیان تسوری یک بار احساس کرد: «به خاطر یک گناه که کردم پنج ماه از قیام‌ملل باز ماندم».

چهارم، تهدیدی سخت در زندگی پس از مرگ. شکل تهدید به ویژه شکنجه توسط آتش جهنم است. این تهدید به وضوح در قرآن و حدیث بیان شده است. از جمله تهدیدهای آتش جهنم برای افرادی که یتیمان و مال رباخواری می خورند.

 

نتیجه

مصرف غذای حرام بر هوش عاطفی و معنوی بسیار تاثیرگذار است. غذای حرام می تواند باعث گرایش بدن به بدی شود و روح و قلب را از آرامش و آرامش دور کند. بلکه خوردن حرام یکی از عوامل انسداد نماز و نزدیکتر به عذاب آتش جهنم است.

 

سخن مترجم

لازم به ذکر است که حدیث و روایات و اشخاص داخل این مقاله و برخی از فتواها در مورد احکام قید شده در مورد حرام ها و حلال ها در آیین برادران اهل سنت می باشد. و تا جایی که مغایرت زیادی با برادران شیعه بود سعی بر توضیح آن ها شدیم در بقیه موارد مسلمانان فارق از هر فرقه و مسلکی خود با احکام شرعی خود تطبیق داده و سعی کنند از اصل موضوع این مقاله و تاثیر روانی – معنوی خوراک حرام و حلال بر بدن جدا نشده و بتوان چراغ راه تمام مسلمانان فارق از رنگ، گویش ، زبان و هر فرقه ای بشود.

سید محمد رضا پارسی کیان

 

منبع:

Indonesian Journal of Halal Research 2(1): 21-26, February 2020

E-ISSN: 2657-0165

P-ISSN: 2656-3754

The Effects of Haram Food on Human Emotional and Spiritual Intelligence Levels

Miftah Farid, Hasan Basri

1UIN Sunan Gunung Djati

A.H. Nasution street No. 105, Cipadung 40614, Bandung, West Java, Indonesia

e-mail: *[e-mail]